Co to jest domena, adres URL i czym się od siebie różnią

Aby stworzyć sklep internetowy lub zająć się optymalizacją stron pod kątem pozycjonowania, konieczna jest znajomość podstawowych pojęć oraz odpowiedniego korzystania z nich.

Techniczne terminy wielu osobom sprawiają wiele problemów i nawet zaawansowani użytkownicy używają zamiennie niektórych pojęć w błędny sposób. Dzieje się tak między innymi w przypadku domeny i adresu URL, gdzie wiele osób stosuje te pojęcia wzajemnie, choć oznaczają coś zupełnie innego. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy, czym jest domena, co rozumiemy przez adres URL, do czego są używane, a także jakie są między nimi różnice. Zapraszamy!

Co to jest domena?

Nazwa domeny, w skrócie nazywana domeną, ma za zadanie ułatwiać dostęp do Twojej witryny internetowej, a przy tym pełni kluczową funkcję w budowaniu rozpoznawalności marki w sieci. Dzięki niej nie musimy posługiwać się trudnym do zapamiętania adresem IP. Wystarczy znać nazwę domeny, a ona zadziała niczym numer telefonu i połączy nas z konkretnym urządzeniem, w tym wypadku nie telefonem, a miejscem w sieci na przypisanym do niej serwerze. To właśnie dlatego domeny określa się mianem unikalnego adresu internetowego. 

Przykład domeny internetowej:

b4after.pl

Każda domena internetowa składa się z dwóch elementów: nazwy domeny oraz jej rozszerzenia. Odgrywa rolę łatwej do zapamiętania nazwy, którą może stanowić między innymi nazwa firmy (b4after), rodzaj usługi (pozycjonowanie stron internetowych) czy imię i nazwisko freelancera (jankowalski). Należy jednak pamiętać o tym, że nazwy domen mogą się w sieci powtarzać, a za ich unikalność odpowiada rozszerzenie, czyli to, co znajduje się po kropce – na przykład najpopularniejsza w Polsce końcówka .pl.

Co to są rozszerzenia domen?

Nadrzędną organizacją zajmującą się tworzeniem struktur domen na świecie, jest ICANN, czyli Internetowa Korporacja ds. Nadawania Nazw i Numerów. To właśnie tam nadzorowane są działania dotyczące światowych serwerów DNS, a także zapadają decyzje o tworzeniu nowych rozszerzeń. Rozszerzenia domen, mimo iż często są ignorowane przez użytkowników, to pełnią ważną funkcję – wskazują dany kraj i określają, w jakim języku możemy spodziewać się treści, a często też kategoryzują witrynę (np. witryny rządowe z końcówką .gov.pl). Rozszerzenia domen internetowych dzielimy na kilka kategorii:

Domeny najwyższego poziomu (TLD – Top-Level Domain)

• generyczne – globalne .com, .net oraz kontynentalne .eu,
• krajowe – .pl, .de,
• sponsorowane – .aero, .travel.

Domeny drugiego poziomu (SLDs – second-level domains)

• funkcjonalne – .org.pl, com.pl,
• regionalne – .warszawa.pl, waw.pl.

Jak działa domena internetowa?

Każde urządzenie podłączone do sieci posiada swój unikalny adres IP – w tym serwery przechowujące pliki stron internetowych. Ponieważ zapamiętywanie i wpisywanie ciągu cyfr w oknie przeglądarki internetowej byłoby wyjątkowe trudne, korzystamy z łatwych do zapamiętania domen internetowych. 

Za tłumaczenie nazw domen na konkretne adresy IP odpowiada protokół DNS (Domain Name System). Wracając do wcześniejszego porównania telefonami, DNS byłby tu książką telefoniczną łączącą nazwę użytkownika z jego numerem telefonu. Co się dzieje, gdy użytkownik wpisze adres domeny w oknie przeglądarki internetowej?

Gdy wpisujemy w oknie przeglądarki nazwę domeny, nasze zapytanie zostaje przekierowane do systemu serwerów DNS, które tłumaczą domenę i sprawdzają, z jakim adresem IP domena jest połączona. Po ustaleniu adresu IP zapytanie trafia już do konkretnego serwera i ładuje zawartość strony. 

Rejestracja domen – na czym polega?

Co ważne, domeny często zmieniają właścicieli, a za korzystanie z nich zawsze należy zapłacić. Najczęściej rejestrowane są na rok lub dwa, a po tym czasie należy przedłużyć usługę. W sytuacji, gdy użytkownik nie opłaci na czas faktury, a w czasie „kwarantanny” nie zorientuje się, że domena wygasa, po pewnym czasie trafi ona do puli wolnych domen, gdzie będzie mógł ją przejąć ktoś inny. Odzyskanie straconej w ten sposób domeny jest niemożliwe. Jedyna szansa to odkupienie jej od nowego właściciela, co zazwyczaj kosztuje znacznie więcej niż sama rejestracja. 

Co to jest URL?

URL to skrót od pochodzącego z języka angielskiego określenia Uniform Resource Locator, tłumaczonego w języku polskim na ujednolicony lokalizator zasobu. Adresy URL towarzyszą nam już od lat 90., a dokładniej od 1994 roku, kiedy to zostały zdefiniowane pierwszy raz. Do czego służą? Przede wszystkim określaniu lokalizacji konkretnego miejsca w sieci – stron internetowych i pojedynczych plików (np. zdjęcia), a także do zarządzania plikami na serwerze oraz wysyłania wiadomości e-mail.

Z czego składa się adres URL?

Struktura adresu URL już na pierwszy rzut oka wygląda na dużo bardziej rozbudowaną od wcześniej omawianej domeny. To dlatego, że zawiera zdecydowanie więcej informacji przekazywanych przeglądarce w momencie wpisania adresu w jej oknie. Główne elementy URL to:

Protokół adresu URL

Protokół jest pierwszym elementem każdego adresu URL. Informuje przeglądarkę internetową, w jaki sposób i z jakiego rodzaju zasobem chcemy się połączyć. Tutaj najczęściej spotykamy się z protokołami http (Hypertext Transfer Protocol) oraz https (Hypertext Transfer Protocol Secure) łączącymi nas z konkretnym miejscem w sieci. 

Najczęściej spotykane protokoły URL to:

• http – połączenie ze stroną internetową lub plikiem bez szyfrowania przesyłanych informacji,
• https – połączenie z szyfrowaniem wymienianych informacji między użytkownikiem a serwerem (np. przez certyfikat SSL),
• ftp – protokół wykorzystywany do przeglądania i wymiany plików między użytkownikiem a serwerem,
• mailto – URL z takim protokołem pozwala na przesłanie wiadomości e-mail na wskazany adres.

Nazwa domeny, czyli host

Kolejnym elementem adresu URL jest to, co najmocniej rzuca się nam zawsze w oczy – nazwa hosta, czyli innymi słowami, domena wraz z rozszerzeniem. Jak już wcześniej wyjaśniliśmy, domena to łatwa do zapamiętania nazwa, która następnie zostaje skonwertowana przez serwery DNS na indywidualny adres IP. 

Warto również wspomnieć, że przed właściwą nazwą hosta, często pojawia się jeszcze subdomena, czyli osobny adres utworzony w obrębie tej samej domeny. Przykładowo w obrębie naszej domeny b4after.pl moglibyśmy wyodrębnić subdomenę blog.b4after.pl, aby tam stworzyć rozbudowaną przestrzeń na nasze wpisy. Takie rozwiązanie najczęściej stosowane jest przez duże portale internetowe i wykorzystywane do tworzenia tematycznych serwisów – bardzo często sportowych lub finansowych.

Ścieżka

W sytuacji, gdy chcemy poprowadzić użytkownika do konkretnego zasobu lub miejsca w witrynie, używamy ścieżki zasobu. W ten sposób możemy wskazać konkretne miejsce na naszym serwerze – na przykład:

• stronę – https://www.b4after.pl/pozycjonowanie-stron
• zdjęcie – https://www.b4after.pl/wp-content/uploads/2020/06/LOGO-2.png

Pierwszy adres URL prowadzi bezpośrednio do naszego bloga znajdującego się w witrynie b4after.pl. Drugi URL to link do logotypu w formie graficznej umieszczonego w ścieżce katalogów „uploads/2020/06/. Strukturę katalogów w tym wypadku narzuca CMS WordPress.

Parametry

Adresy URL mogą także zawierać dodatkowe informacje dotyczące aktualnej sesji użytkownika. Najczęściej parametry wykorzystywane są w sklepach internetowych, gdzie wskazują na przeglądaną stronę (np. /?page=2) lub atrybuty danego produktu (np. /?rozmiar=42).

Kotwica (anchor)

Co więcej, adres URL może prowadzić nie tylko do pliku na serwerze, ale i do konkretnego miejsca na stronie internetowej. Najczęściej spotykamy się z tym na stronach typu „one page”. W tym wypadku link w menu nawigacyjnym nie przekieruje nas do innej podstrony, ale do wskazanego elementu oznaczonego odpowiednim atrybutem „id”.

Przykład: https://www.b4after.pl/duplicate-content-nie-zawsze-jest-negatywnym-czynnikiem-rankingowym/#Duplicate-content-Algorytmy-sobie-z-nim-radza

Domena i adres URL: podobieństwa

Mimo iż to dwa zupełnie różne pojęcia, to częściowo pełnią tę samą funkcję. Właśnie dlatego dużo osób mylnie używa tych sformułowań wymiennie. Jakie zatem są podobieństwa domeny i adresu URL?

• Są tak samo traktowane przez przeglądarkę – Sama domena nie stanowi pełnego adresu strony, ale w przeglądarce internetowej traktowana jest w ten sam sposób. Po wpisaniu w oknie adresu domeny b4after.pl trafiamy w dokładnie to samo miejsce, co w przypadku pełnej ścieżki https://www.b4after.pl/.
• Domena jest częścią pełnego adresu URL – Jak wyżej opisaliśmy na przykładach, pełen adres URL składa się z wielu elementów, a pośród nich znajduje się właśnie domena. Możemy porównać ją do składowej adresu domowego, gdzie nazwa państwa i miejscowości, to jedne z najważniejszych elementów.

Domena a adres URL: różnice

W przypadku tych dwóch pojęć mówimy o pokrewieństwie, gdyż faktycznie domena to jeden z elementów pełnego adresu URL, jednak używanie ich zamiennie jest sporym błędem. Dlaczego?

• URL to pełny adres internetowy o wielu zastosowaniach – Pełny adres URL to uniwersalne narzędzie mające za zadanie wskazywać konkretne miejsca w sieci. W porównaniu do domeny jego możliwości są dużo większe, gdyż w jego skład wchodzi wiele elementów, takich jak rodzaj protokołu czy parametry dotyczące wyświetlanych na stronie produktów. Dzięki temu dostarcza przeglądarce wszystkich potrzebnych informacji do zlokalizowania wskazanej strony czy pliku. 
• Domena pełni funkcje reprezentatywne – Wiele internetowych biznesów zawdzięcza dobre wyniki właśnie odpowiednio dobranej domenie i wypozycjonowaniu jej. Nazwę domeny podajemy w reklamach, czy podczas rozmowy o naszej stronie internetowej. 
• Domena funkcjonuje także poza siecią, adres URL nie – Domeny widujemy na samochodach firmowych, wizytówkach czy billboardach. W przestrzeni offline nikt nie posługuje się adresami URL, gdyż mają za zadanie przekazywać konkretne informacje przeglądarce, a poza nią są praktycznie bezużyteczne.

Podsumowanie

Zrozumienie podstawowych technicznych pojęć rządzących światem internetu to absolutna podstawa, o którą powinien zadbać każdy właściciel strony www. Przede wszystkim po to, aby lepiej orientować się, w jaki sposób adresy URL i domeny wpływają na działanie sieci, jakie mają funkcje, a co najważniejsze, jak błędy w ich optymalizacji mogą pływać na biznes online. Znajomość zasad funkcjonowania witryny internetowej to również możliwość samodzielnego rozwiązywania problemów – na przykład związanych z rekordami serwerów DNS.